Cultuurbeleid 2021 – 2024

Met de gemeenteraad van 11 maart 2021 stelden we het Cultuurbeleid 2021-2024 vast. Hiermee bouwt het nieuwe cultuurbeleid voort op de succesvolle Routeplanner Cultuur 2018-2020 en worden bestaande structurele budgetten gecontinueerd. Desalniettemin zullen een paar zaken veranderen ten opzichte van de vorige Routeplanner Cultuur en ging het debat niet zonder slag of stoot. Laat ik het een en ander hier toelichten.

De kracht van samenwerking

Het cultuurbeleid is ontstaan door een intensieve en sterke samenwerking met de cultuursector in Weert, de inwoners, participanten en andere betrokkenen. Weert heeft dan ook als centrumgemeente een sterk cultuurbeleid. Dit komt onder andere naar voren in het onderzoek “Opbrengsten vooronderzoek en participatie” en het onderzoek “Resultaten Routeplanner Cultuur”, waar veel verschillende cultuurmakers, instellingen en bewoners (jong en oud) aangeven hoe belangrijk ze cultuur vinden. Er werd zelfs geconcludeerd dat zij graag meer cultuur willen zien in de open lucht. Lichtenberg? 

Daarnaast kunnen we het succes ook ervaren. In 2017 bezochten een recordaantal van 20.000 mensen het Cultureel Lint en in 2019 evenaarden we dat aantal. De Routeplanner Cultuur heeft dus al veel mensen laten verwonderen. En dat is precies wat Weert Lokaal waardevol vindt van dit cultuurbeleid: “we willen mensen cultuur weer laten ontdekken, binnen de bestaande middelen voor cultuur die we als gemeente hebben”. Dat zeggen we niet zomaar, we leven namelijk in een tijd waarin de verwondering van het individu gedwarsboomd wordt door het gevoel van presteren. Het idee dat iemand alleen voor zichzelf moet zorgen en dat hij of zij nu iets moet ervaren. We zien dit zelfs in eenzaamheids- of depressieprognoses terugkomen en de coronacrisis legt daar nu een vergrootglas op.

De context van de coronacrisis

Weert Lokaal ziet de coronacrisis dan ook als een mentale crisis dat als bijwerking een financiële crisis heeft. Het medicijn tegen het gehele probleem is voor ons het aanjagen van cultuur en dat lukt met zo een stevig cultureel fundament in Weert . Talentontwikkeling, het ontmoeten van mensen, en het echt ervaren van cultuur zorgt voor een goed gevoel dat niet uit te drukken valt in gecijferde baten, maar zien we wel terugkomen in concrete acties en ervaringen die indirect bijdragen aan de leefbaarheid van Weert. De Routeplanner Cultuur, en het vervolg van het Cultuurbeleid, laten met bijvoorbeeld het Cultureel Lint de warme glimlachen zien op de gezichten van de aanwezigen. De binnenstad verandert dan letterlijk in een unieke culturele route dat zich een weg waant tussen muzikanten, kunstenaars, liefhebbers en volle terrassen. Iets waar we nu allemaal graag naartoe zouden leven. En dan heb ik het nu alleen maar over Cultureel Lint. Er zijn veel meer mooi initiatieven en kleine geluksmomenten, die bijdragen aan de kracht van ons cultureel kloppend hart in Weert.

De raadsvergadering

Het debat ging echter niet zonder slag of stoot. Met de bezuinigen in aankomst zijn er partijen die de waarde van het Cultuurbeleid niet sterk genoeg vinden. De discussie is daarmee dus nog niet voorbij en wordt voor sommige partijen verlegd naar de kadernota waar bezuinigingsbeslissingen gemaakt moeten gaan worden. Een partij heeft de verantwoordelijkheid nu al gepakt door tegen het cultuurbeleid te stemmen. De pijnpunten lagen vooral op het feit dat zij een andere mening hebben met betrekking tot wat bij de kerntaken hoort van de gemeente Weert. Daarnaast werden er vraagtekens gezet achter het dynamische karakter van cultuur en worden de 168.000 euro structurele middelen gezien als onnodig omdat de cultuur creatief genoeg is om zichzelf op deze punten aan te jagen.

“Voorzitter, in de commissievergadering van Samenleving en Inwoners gaven we al aan dat het verwonderen, ontdekken van cultuur en ontmoeten van mensen door cultuur een belangrijk medicijn is tegen die eenzaamheid. En stelden we ook al dat talentontwikkeling daarin een belangrijke rol speelt.”

Wij zien dit cultuurbeleid in een breder perspectief, in de context waarin we nu leven, namelijk de coronacrisis en de toenemende eenzaamheid en depressies. We zijn in een stadia aangekomen dat ongelijkheid zich niet alleen maar voordoet in de gedaante van het inkomensverschil, maar ook in de mate waarin iemand mee kan doen aan de samenleving. Door cultuur op een laagdrempelige manier aan te jagen, kunnen we door middel van talentontwikkeling en ontmoeting mensen (opnieuw) helpen integreren in de samenleving na de coronacrisis. Cultuur is voor ons de satéprikker tussen meerdere beleidsdocumenten als het sociaal domein, onderwijs en participatie. Maar we zien ook degelijk de financiële baten in van dit cultuurbeleid. Want stel je eens voor. Je zit aan een terrasje met een liveband op de achtergrond. Hoeveel geld geef je dan uit? (En nee, nu niet bescheiden worden met het aantal speciaal biertjes). Vermenigvuldig dat met het aantal bezoekers bij alleen al het Cultureel Lint en je ziet wat cultuur indirect aanjaagt voor de lokale economie.

Overzicht activiteiten cultuurbeleid

Deze stevige samenwerking met anderen zorgt er voor dat het Cultuurbeleid 2021-2024 de volgende activiteiten behoudt:

• functie popcoördinator;
• stadslab 0495 (cultuurmakelaar);
• creatieve meet-ups;
• deelname Weert aan Cultuurregio Noord-Limburg;
• incidentele subsidie in het kader van culturele innovatie, waraden en lef;
• actieve lobby van de gemeente Weert

Daar komen de volgende nieuwe activiteiten bij (zonder extra structurele middelen beschikbaar te stellen):

• onderzoek en monitoring van cultuur;
• ondersteuningsmogelijkheden onder de aandacht brengen;
• vertaling beleidsdoelen in afspraken en subsidieregelingen;
• verbindingen leggen met andere relevante domeinen;
• ondersteuning organisaties in de provinciale culturele infrastructuur;
• in kaart brengen culturele speelveld en activiteiten.

De Annex zit daar wegens de hoge huurprijs en de komst van museum W helaas niet meer bij. Maar er wordt wel gestreefd om naar een alternatief te zoeken voor kunstexposities. Bijvoorbeeld op andere maatschappelijke locaties of in het verlengde van Community Art, via educatieve projecten met het onderwijs of met de verbinding met sociale en maatschappelijke instellingen.

Extra lees- en luistertips:

In 2018 mocht ik met de vinyl luisterspot een van mijn favoriete nummers delen met het publiek. Ik schreef daar een blog over: Vinyle top2000 café in Weert (link) (2018). Het nummer dat ik hier meenam, krijgt alleen maar een sterkere betekenis als ik dit luister na het cultuurdebat.

De onderzoeken van het cultuurbeleid zijn op de gemeentewebsite terug te lezen onder agendapunt 11. Met deze link kom je bij de vergadering uit en kan ook het debat teruggekeken worden: Gemeenteraad 11 maart 2021 19:30:00, Gemeente Weert (link)